به گزارش اجاره دبیر سابق شورای عالی انقلاب فرهنگی به تحلیل بیانیه ˮگام دوم انقلابˮ با تمرکز بر پیشرفت های علمی دوران چهل ساله انقلاب و افق های پیش رو در این زمینه پرداخت و اظهار داشت: دلیل این که چرا در صنایع موشکی که به لحاظ دانشی، بسیار پیچیده و پیشرفته است، از ظرفیت و توان دانشمندان و دانشگاهیان ما استفاده شده، اما در صنایع خودروسازی استفاده نشده، این است که در کشور «مدیریت کارمندی» که مدیریتی غیر علمی و غیرانقلابی است، حاکم بوده و «مدیریت جهادی و انقلابی» در این حوزه حاکم نبوده است.
به گزارش اجاره به نقل از ایسنا، رهبر انقلاب اسلامی در بیانیه «گام دوم انقلاب» با مرور تجربه ۴۰ ساله انقلاب اسلامی اعلام کردند: انقلاب «وارد دومین مرحله خودسازی و جامعه پردازی و تمدّن سازی شده است». گام دومی که باید در قالب «نظریه نظام انقلابی» و با «تلاش و مجاهدت جوانان ایران اسلامی» به سمت تحقق آرمانِ «ایجاد تمدّن نوین اسلامی و آمادگی برای طلوع خورشید ولایت عظمی (ارواحنا فداه)» برداشته شود.
دکتر محمدرضا مخبر دزفولی در گفتگو با پایگاه اطلاع رسانی مقام معظم رهبری درباره این بیانیه اظهار نمود: من فکر می کنم این بیانیه یک مانیفست و درحقیقت نقشه راه چهل ساله آینده انقلاب اسلامی است. در این بیانیه هم صدمه شناسی گذشته و هم نقاط قوت و برجستگی های این چهل سال و احیاناً غفلت هایی که در پیمودن این مسیر پیش آمده، مطرح شده و هم آینده پیش رو را در منظر مخاطبین قرار دادند.
وی اضافه کرد: یکی از محوری ترین بخش هایی که امروز ما می توانیم بعنوان نماد امید و غلبه بر چالش ها مطرح نماییم تجربه انقلاب اسلامی در حوزه علم و فناوری است. رهبر انقلاب موضوعی را تحت عنوان «نهضت نرم افزاری و تولید علم در کشور»، دو دهه قبل به صورت یک مطالبه جدی و نگاه رو به آینده مطرح نمودند. در زمان طرح این موضوع، کشور ما از نظر علم و فناوری جایگاه منطقه ای و جهانی مطرحی نداشت. اما چرا ایشان در این زمان این مورد را مطرح کردند؟ در پاسخ باید گفت وقتی انقلاب پیروز شد کشوری با کمترین ظرفیت نیروی انسانیِ متخصص در اختیار انقلاب قرار گرفت. یعنی در سال ۵۷ ما ۱۷۰ هزار دانشجو داشتیم. دانشجو یعنی جوان مولد علاقه مند، نخبه ای که می تواند برای حل مشکلات کشور در زمینه های مختلفِ فنی و مهندسی، علوم پایه، پزشکی، کشاورزی، خدمات رسانی و… گره گشایی کند. ما ۱۷۰، ۱۸۰ هزار دانشجو داشتیم. زمانی که رهبر انقلاب مبحث نهضت تولید علم را مطرح نمودند، زیرساخت های مهمی برای تربیت نسل جوان در کشور طراحی شده بود و ایشان با علم به آن چنین موضوعی را مطرح نمودند. دانشگاه هایی که ما اول انقلاب تحویل گرفتیم، ۲۰ و چند دانشگاه جامع بیشتر نبود و زمانی که رهبری این جریان را شروع کردند و چند سال بعد که ایشان مطالبه نقشه جامع علمی را مطرح نمودند، این زیرساخت ها از نظر هیئت علمی، دانشگاه های گوناگون، شکل گیری بخش های زیرساختی سخت افزاری و نرم افزاری شکل گرفته بود.
مخبردزفولی با بیان این که در همین زمینه ی زیرساخت علمی در سال ۱۳۹۵، ۹۶ ما بیشتر از ۲۸۰۰ مجموعه آموزش عالی داریم که از این میزان ۲۶۰ دانشگاه، دانشگاه جامع است، خاطرنشان کرد: سفارش اول رهبر انقلاب در بیانیه گام دوم انقلاب درباره علم و پژوهش و جمله ابتدایی شان این است که علم و پژوهش آشکارترین وسیله عزت و قدرت کشور است. ایشان چند سال قبل هم فرمودند شما باید برای مرجع علمی شدن ایران برنامه ریزی کنید. آیا ما می توانیم مرجع علمی بشویم و چرا قبلاً نمی توانستیم مرجع علمی شویم؟ ما با ۲۰۰ مرکز آموزش عالی نمی توانستیم مرجع علمی شویم، اما با ۲۸۰۰ دانشگاه و حدود ۲۶۰ دانشگاه جامع در همه زمینه ها، می توانیم مرجع علمی در دنیا شویم. با ۱۷۰ هزار دانشجو حتماً نمی توانیم، اما با ۴ میلیون و بیشتر دانشجو می توانیم سمت و سویمان را به سمت مرجعیت علمی ببریم. ما با ۳۰۰۰ و ۴۰۰۰ استاد دانشگاه نمی توانیم مرجع علمی شویم، اما با بیشتر از ۸۰ هزار استاد دانشگاه که امروز جمهوری اسلامی دارد، می توانیم به سمت مرجعیت علمی شدن حرکت نماییم. این جهت گیری ای که رهبری دو دهه قبل شروع کننده اش بودند و آغازگر این جریان بزرگ علمی شدند که در همین بیانیه ایشان از آن به رستاخیز علمی تعبیر کردند، امروز به این نقطه های پرثمر رسیده و این حرکت جهشیِ تمدنی با محوریت دانشی، دانایی و علم و پژوهش می تواند کشور ما را به نقطه اوج برساند.
دبیر سابق شورای عالی انقلاب فرهنگی تصریح کرد: ما یک درصد، جمعیت دنیا و دو درصد تولید علم دنیا را داریم. پیش از انقلاب اصلاً ما در رتبه بندی جهانی جایی نداشتیم. الان در سال ۲۰۱۸ و ۲۰۱۹، ۱۸ دانشگاه ایران در رتبه بندی جهانی در میان دانشگاه های برتر دنیا قرار گرفتند. پیش از انقلاب در میان یک درصد دانشمندان برتر جهان حتی یک نفر هم نداشتیم و امروز بیشتر از ۲۰۰ دانشمند جمهوری اسلامی ایران در میان یک درصد برتر دانشمندان جهان قرار دارند. از جهت تولید علم برتر، بیشتر از دو درصد تولید انتشارات برتر جهانی برای جمهوری اسلامی است. این ها حرف های کاملاً شگفت انگیز و در عین حال افتخارآمیز برای انقلاب اسلامی است. این، آن نگاه باورمندانه به ظرفیت جوانان مان و ظرفیت نیروی انسانی، دانشمندان و نخبگان مان است که رهبری انقلاب به آن باور دارند و از آن حمایت می کنند.
مخبردزفولی افزود: ما می توانیم مرجع علمی در دنیا شویم و داریم به آن سمت حرکت می نماییم. چرا می توانیم مرجع علمی شویم؟ به علت این زیرساخت ها. رهبری وقتی دو دهه قبل این مورد را مطرح نمودند، پیش بینی امروز را می کردند و چرا امروز این بیانیه صادر می شود، چون زیرساخت، مقدمات و الزامات همه اینها فراهم شده تا یک جهش تمدنی شکل بگیرد.
وی با اشاره به وضعیت عدالت آموزشی در کشور پس از پیروزی انقلاب اظهار داشت: در مورد این مورد دو نکته وجود دارد؛ یکی در حوزه آموزش و پرورش و سوادآموزی و یکی هم دسترسی به آموزش عالی. پیش از انقلاب نرخ باسوادی در کشور ما حدود ۴۳ درصد بود، اما الان در بدبینانه ترین حالت نزدیک به نود درصد است که البته بیشتر از نود و چهار درصد جمعیت ۱۰ تا ۴۹ سال کشور ما باسواد هستند. این یک شاخص است. پس انقلاب، عدالت آموزشی را که حق خواندن و نوشتن و سوادداشتن است، محقق کرد. پیش از انقلاب نرخ باسوادی خانم ها زیر بیست درصد بوده، اما امروز نزدیک به ۸۵ درصد و بالاتر است. جمعیت واجب التعلیمی که دسترسی به سال اول ابتدایی پیدا می کردند، پیش از انقلاب بسیار پایین بوده و امروز ۹۹ درصد جمعیت یعنی نزدیک به صد در صد جمعیتِ واجب التعلیم وارد دوره آموزش ابتدایی می شوند. در دنیا این طور است که هر وقت کشوری ۹۳ درصد نرخ باسوادی داشته باشد، جشن ریشه کنی بی سوادی می گیرد.
دبیر سابق شورای عالی انقلاب فرهنگی افزود: در آموزش عالی هم حق هر جوان ایرانی دارای استعداد بوده و هست که به دوره های علمی بالاتر دسترسی پیدا کند. میزان دسترسی داوطلبان ورود به دانشگاه در پیش از انقلاب از هر صد نفر نهایتاً ۲۰ نفر بوده است. اما امروز از هر دو نفر که داوطلب ورود به دانشگاه هستند، یک نفر می تواند وارد دانشگاه می شود. نزدیک به ۳۰ درصد جمعیت زنان کشور ما دسترسی به آموزش عالی و تحصیلات عالیه دارند.
مخبردزفولی درباره ارتباط صنعت و دانشگاه و توجه فضای علمی کشور نسبت به مسائل و نیازهای جامعه در حوزه مسائل اقتصادی و… اظهار داشت: امروز به نظر من کلیدواژه این ارتباط دانشگاه با صنعت، شرکت های دانش بنیان هستند. ما چهار هزار شرکت دانش بنیان ثبت شده داریم. رهبری این مسیر را گشودند و جوانان و دانشمندان ما آمدند در رشته ها و گرایش های مختلف علمی شرکت هایی را با نگاه این حلقه وصل بین توان دانشی دانشگاه و ظرفیت مورد نیاز در صنعت کشور تشکیل دادند. الان این شروع شده و در حال شکل گیری است.
وی افزود: من به شما بگویم فقط یکی از این شرکت ها یک محصول یعنی یک داروی نوترکیب در زمینه بیماری ام اس تولید کرد و بیشتر از ۶۰ میلیون دلار سالانه فروش این محصول به کشورهای دیگر است. این ارتباط صنعت و دانشگاه با شکل گیری شرکت های دانش بنیان است و بعد ذیل این شرکت ها هم استارتاپ ها و در حقیقت شرکت های کوچک و نوپایی شکل گرفته که این شرکت ها مرکب از جوانانِ تازه فارغ التحصیلی هستند که نبوغ خودشان را می خواهند در معرض تبدیل شدن به محصول و وارد کردنش به بازار قرار دهند. این چرخه در حال تکمیل شدن است. من فکر می کنم با عنایت به اینکه ما عملاً به جهت اینکه وارد رقابت های جهانی شویم و بتوانیم قابلیتِ رقابت با کشورهای پیشرفته را پیدا نماییم، باید اقتصادمان دانش بنیان شود.
مخبر دزفولی با اشاره به یک سوال مصداقی و عینی در این زمینه افزود: الان به صورت مثال در مسائل روزمره زندگی مردم در حوزه ای مثل تولید خودرو همچنان با یک صنعت مونتاژی، گران و درواقع غیرکارآمد روبرو می باشیم که نمی تواند رضایت مردم را جلب نماید. از جانب دیگر شاهد پیشرفت در عرصه ای مثل ساخت موشک هستیم. شما اشکال را کجا می بینید که ما در ساخت موشک پیش رفته ایم، اما نمی توانیم با استفاده از توان علمی داخلی یک خودروی خوب تولید کنیم؟ گیر کار «مدیریت جهادی و انقلابی» است. در مدیریت جهادی دانش در کنار غیرت، تعهد و خودباوری جمع می شود و نتیجه آن صنایع هوافضا یا موشک های بازدارنده ماست. این خصوصیت مدیریت جهادی است.
وی افزود: در صنایع موشکی که به لحاظ دانشی، بسیار پیچیده و پیشرفته است، از ظرفیت و توان دانشمندان و دانشگاهیان ما استفاده شده است. چرا در خودروسازی استفاده نکردیم؟ و چرا استفاده نمی کنیم؟ چرا باید جوان طراح درجه یک دانشگاه شریف، دانشگاه تهران و دانشگاه امیرکبیر ما برود طراح کارخانه کره ای شود؟ خیلی از این بچه ها الان در کشورهای دیگر طراحی های نو به نو را برای این خودروسازان جهانی انجام می دهند. چرا اینجا استفاده نکردیم؟ علت این است که «مدیریت کارمندی» حاکم بوده، نه مدیریت جهادی. مدیریت غیر علمی و غیرانقلابی بوده، نه مدیریت علمی و انقلابی. اینها غفلت و ضعف و اشکال است.
مخبر دزفولی تصریح کرد: شما فکر می کنید در غذا و نیازهای غذایی مردم اگر مدیریت انقلابی و مدیریت توأم با دانش باشد، مشکلات حل نمی شود؟ حتماً حل می شود. کارخانه ای و تولید کننده ای که می تواند ۵۰۰ میلیون دلار سالانه صادرات داشته باشد و خودش می گوید من می توانم چند برابر این، صادرات محصولات لبنی داشته باشم، چرا ما برایش برنامه ریزی نمی کنیم؟ البته اینجا مبارزه با فساد هم نیاز داریم. یکی از فسادهایی که باید ریشه کن شود، فساد در واردات است. چرا صادرکننده سخت می تواند محصولش را صادر کند؟ چون محصول باید برود آن طرف و دیگر در آن پورسانت وجود ندارد. اما چرا وقتی می خواهد وارد شود، افراد گوناگونی برای آن تلاش می کنند؟ جهاد دانشگاهی دکل نفتی می سازد، ولی دکل نفتی آنرا نمی خرند و می روند دکل چینی می خرند. مته حفاری ای که جهاد دانشگاهی ساخته، به مراتب از مته هایی که از چین وارد می کنند، قوی تر، دقیق تر و مستحکم تر است؛ اما ما نمی خریم. دانشمندی که در داروسازی، نفت و انرژی کشور کار می کند، همین مشکل را دارد. ما نمی توانیم پنل های خورشیدی تولید کنیم؟ چرا باید پنل خورشیدی را از چین وارد کنیم؟ چرا در خودروسازی عقبیم، چون مدیریت انقلابی و جهادی در آنجا حاکم نیست. مدیریت جهادی که می گوئیم عیناً مدیریت علمی است. بهترین تحولات دانشی این کشور را جوانان دانشمندِ متعهد انقلابی رقم زده اند. در سلول بنیادی نه فقط دانش، بلکه بنیانگذار فناوری اش هم بچه های جهادی بودند.
دبیر سابق شورای عالی انقلاب فرهنگی تصریح کرد: مدیریت جهادی می تواند خودرو را هم متحول کند، چون آن وقت بچه های دانشمند درجه یکی را که نبوغ، خلاقیت و نوآوری دارند، شما همین جا از آنها بهره می گیرید. وقتی ما می توانیم پیشرفته ترین تکنولوژی ها را در هوافضا، پزشکی، سلول های بنیادی، بخش های در رابطه با هسته ای و در علوم گوناگون تولید نماییم، چرا در خودرو نمی توانیم؟ حتماً می توانیم. شرطش این است که اولاً به خودمان باور داشته باشیم و ثانیاً به دانشمندان داخل کشورمان باور داشته باشیم و نگاهمان از بیرون به داخل برگردد.
دبیر سابق شورای عالی انقلاب فرهنگی در پاسخ به این پرسش که چه شواهد و مؤیداتی از مدیریت رهبری به نظرتان می رسد در زمینه اینکه موضوعات در حد حرف باقی نماند و به نقشه راه و اقدام عملیاتی تبدیل شوند، خاطرنشان کرد: در شورای عالی انقلاب فرهنگی پیشران کارهای ما عمدتاً سفارش ها، تأکیدات و بعضاً ابلاغات رهبر انقلاب بوده است. مثلاً ایشان زمانی که نهضت تولید علم را فرمودند چند سال بعد بحث نقشه جامع علمی کشور را مطرح نمودند.
ایشان بعنوان رهبری که موضوعات را همه جانبه می بینید و در صحنه داخل و جهانی اشراف دارد، به محض اینکه احساس نیاز کنند در زمینه ای، چه از جهت گفتمان سازی و چه از جهت نهادسازی اقدام می کنند و بعد هم پیگیری می کنند. زمانی سال شاید ۸۴ یا ۸۵ بود، محضر ایشان رسیدم، فرمودند در مورد این مسأله انیمیشن و اینها تلاش و کار کنید. اساس قضیه، آن نگاهی بود که رهبری داشتند، امروز شما در انیمیشن جزو کشورهای مطرحید. فیلم سازهای جوان ما فیلم های داستانی و سینمایی ای می سازند که قابلیت رقابت در صحنه جهانی دارد. ایشان آن موقع این را فرمودند و الان چند صد شرکت جوان و با تعهد انقلابی در زمینه پویانمایی و انیمیشن فعالیت می نمایند. رهبری از ۱۷ سال پیش این مسأله را مطرح نمودند و ما امروز ثمره اش را می بینیم و یا توجهی که ایشان به رشته ها و شاخه های پیشرفته علوم نانو دارند و تأکیدی که در این زمینه کردند، تاکید کردند که شورا ورود پیدا کند و الان ما سند نانو و نقشه راه نانو داریم. امروز، می دانیم کجا هستیم و باید به کجا برسیم.
مخبردزفولی خاطرنشان کرد: در اوایل مسئولیتم، ایشان فرمودند که شما وظیفه ات این است که نقشه جامع علمی، نقشه مهندسی فرهنگی و سند تحول بنیادین آموزش و پرورش را به نتیجه برسانی و البته بعد در سال های متمادی ایشان موارد دیگری را هم فرمودند. امروز جمهوری اسلامی ایران در مقابل سند ۲۰۳۰ سر و دست بلند می کند و می گوید ما سندی داریم به نام “سند تحول بنیادین آموزش و پرورش”. رهبری آن زمان بر داشتن سند بومی و ملی و دینی و انقلابی در حوزه تعلیم و تربیت تاکید داشتند که امروز وقتی غرب می گوید سند ۲۰۳۰، رهبری با صلابت می فرمایند که سند ۲۰۳۰ قابل قبول نیست و ما سند بهتر از آنرا داریم. این پیش بینی ها و مدیریتی بود که ایشان از دهه های قبل در موضوعات گوناگون و استراتژیک کشور داشتند و ما امروز در صحنه های ملی و بین المللی می توانیم از نتایج آن بهره ببریم. ما زمانی باید خواهش می کردیم که سیم خاردار را به ما بدهند، اما امروز دعوای ما با دشمنان مان سر این است که شما غنی سازی ۲۰ درصد داشته باشید یا کمتر و… اصلاً میدان فرق کرده است؛ این حاصل یک مدیریت هوشمندانه و راهبردی است. مدیریت استراتژیک برای ۵۰ سال بعد برنامه ریزی می کند و ما انشااللّه در ۴۰ سال دوم انقلاب این مرجعیت علمی را شاهدش خواهیم بود.
