به گزارش اجاره یک کارشناس اقتصادی با اشاره به اینکه معافیت مالیاتی مناطق آزاد بسترساز قاچاق کالا و پولشویی است، اظهار داشت: از مناطق آزاد نباید کارکردهای ضد اقتصاد ملی و ضد تولید بیرون بیاید.
احسان خاندوزی در گفتگو با خبرنگار مهر درباره مزایای اقتصادی مناطق آزاد، تصریح کرد: طبق قانون مناطق آزاد تجاری_صنعتی از مجموعه مزایای متنوع اقتصادی نسبت به سرزمین اصلی برخوردار می باشند که امکان جذب سرمایه، تولید و صادرات را نسبت به سایر مناطق همجوارشان بالا می برد. این که فعالیت اقتصادی در این مناطق نسبت به پیش از تبدیل شدن به منطقه آزاد بیشتر شده، جای انکار ندارد.
وی اضافه کرد: اما مسئله این است که مطابق سیاست های صنعتی و تجارتی از مناطق آزاد بعنوان پایگاه های رونق تجارت و واردات استفاده گردد یا تمرکز بر تولید و صادرات باشد؟ کارکرد مناطق آزاد طی دهه های گذشته و از زمان تصویب قوانین تأسیس این مناطق، بیشتر نزدیک به این بوده که مناطق آزاد پایگاه تجارت کشور باشند.
این کارشناس اقتصادی اظهار داشت: واضح است در شرایطی که مزیت های صادراتی در مورد کالاهای مورد استفاده عموم خانوارها پایین و جذابیت های واردات بالا است، این مناطق به سکوهای واردات و تجارت تبدیل خواهند شد. این در شرایطی است که اگر قرار بود این مناطق به سکوی تولید و صادرات تبدیل شوند، باید تدابیر دیگری اندیشیده می شد، اما متأسفانه در اصلاحیه قوانین مناطق آزاد هم از این مسئله غفلت شده است.
معافیت های مالیاتی مناطق آزاد مشروط به عملکرد و صرفاً در حوزه مالیات های مستقیم باشد
خاندوزی اضافه کرد: در مناطق آزاد موفق از معافیت های مالیاتی مشروط، کاهنده و زمان مند برای تشویق تولید کنندگان و صادرکنندگان استفاده می نمایند تا با سهولت و رغبت بیشتری امر تولید را دنبال کنند. معافیت های مالیاتی در مناطق آزاد صرفاً ناظر به مالیات های مستقیم است؛ همینطور به عملکرد تولید وصادراتی فعالان در این مناطق، مشروط است که پس از یک دوره زمانی تمام می شود.
عضو هیئت علمی دانشگاه علامه طباطبایی خاطرنشان کرد: مطالبه مردم و نمایندگان استان های دارای مناطق آزاد در تمدید و توسعه معافیت ها به حوزه مالیات های غیرمستقیم، لزوم بررسی کارشناسی و تخصصی در این عرصه را زیاد می کند. نباید تسلیم چنین رویه ها و درخواست هایی در شیوه قانون گذاری کشور شد.
خاندوزی با اشاره به منطق معافیت در مناطق آزاد از مالیات مستقیم اظهار داشت: اگر فعال اقتصادی در مناطق آزاد به سرمایه گذاری، تولید و صادرات برسد، می تواند تا چندین سال از رقبای دیگر خود به لحاظ هزینه های مالیاتی جلو باشد و ازاین رو توان رقابت کالایی بیشتری هم داشته باشد.
وی اضافه کرد: اما در مورد مالیات های غیر مستقیم چنین منطقی وجود ندارد. اساساً مالیات های غیر مستقیم بر فعال غیر اقتصادی تحمیل نمی گردد، بلکه فعال اقتصادی بار مالیاتی را به مصرف کننده نهایی منتقل می کند؛ ازاین رو مالیات بر ارزش افزوده فشار ویژه ای بر فعال اقتصادی وارد نمی کند و مزیت مهمی دارد؛ اینکه چرخه تبادلات فعالان اقتصادی روشن می شود. با مالیات بر ارزش افزوده حلقه های پیشین و پسین مراودات اقتصادی شناسایی و روند تبادلات اقتصادی تا زنجیره نهایی تولید محصول قابل رصد می شود.
این کارشناس اقتصادی درباره کیفیت اعطای معافیت ها به مناطق آزاد در جهت تولید و صادرات اظهار داشت: هم زمان با دفاع از اعطای مزیت های مشروط به تولید و صادرات و زمان دار مناطق آزاد (نظیر مالیات های مستقیم)، در مورد مالیات های غیرمستقیم هیچ منطق اقتصادی وجود ندارد که مناطق آزاد را از مالیات بر ارزش افزوده معاف کند.
ثمره هم زمانی معافیت های مالیاتی مستقیم و غیرمستقیم، قاچاق و پولشویی در مناطق آزاد خواهد بود
خاندوزی خاطرنشان کرد: اگر مناطق آزاد به صورت هم زمان از مالیات بر درآمد و مالیات بر ارزش افزوده معاف باشند، ثمره آن گم شدن پیوندهای مبادلاتی در مناطق آزاد خواهد بود و ازاین رو احتمال اینکه قاچاق کالا از مبادی این مناطق صورت بگیرد یا فعالان اقتصادی بخشی از فعالیتهای زیرزمینی و پولشویی را بخواهند در این مناطق انجام دهند، تقویت می شود که در دراز مدت به زیان اقتصادی ملی است.
وی در ادامه اظهار داشت: مناطق آزاد با هدف کمک به توسعه اقتصاد ملی طراحی شده اند و نباید شرایط به شکلی پیش رود که از آنها کارکردهای ضد اقتصاد ملی و ضد تولید بیرون بیاید؛ ازاین رو با معافیت مالیات بر ارزش افزوده در مناطق آزاد مخالفم. امیدوارم در مراحل نهایی تصویب و ابلاغ قانون مالیات بر ارزش افزوده، معافیت مالیات بر ارزش افزوده از مناطق آزاد برداشته شود.
این کارشناس اقتصادی درباره شائبه فرار سرمایه از مناطق آزاد در صورت شمول قانون مالیات بر ارزش افزوده تصریح کرد: برخلاف برخی اظهارنظرها، شمول قانون مالیات بر ارزش افزوده در مناطق آزاد، برابر اهداف این قانون منجر به تشویق صادرات و شفافیت تبادلات اقتصادی می شود.
خاندوزی اظهار داشت: با عنایت به مجموع مشوق های مقرراتی که فعالیت در مناطق آزاد نسبت به فعالیت در سرزمین اصلی دارد، تأخیر ناچیز در استرداد مالیات بر ارزش افزوده فعال اقتصادی در مناطق آزاد (که تولیدکننده سرزمین اصلی هم با آن دست به گریبان است)، به هیچ وجه موازنه هزینه و منفعت را برای فعالان اقتصادی تغییر نمی دهد و از کسب وکار در مناطق آزاد منصرف نخواهد کرد.
