یک کارشناس اقتصادی با اشاره به اینکه امکان اشتباه در تشخیص پروژه ها توسط شرکت های سرمایه گذاری استانی به علت عدم تخصص لازم وجود دارد، اظهار داشت: عملکرد این شرکت ها باید شفاف و کنترل شود.
محسن شالباف، کارشناس اقتصادی درگفتگو با خبرنگار مهر، اظهار داشت: طرح سهام عدالت از این جهت که باعث توسعه فرهنگ حضور در بورس و افزایش نفوذ بورس در جامعه شده و سبب هموار شدن راه ورود به بورس برای هر کسی که سرمایه جدیدی به دست آورد می شود، طرح بسیار خوبی است و در صورتیکه آزادسازی این سهام به خوبی مدیریت شود در آینده لنگری برای ثبات بیشتر اقتصاد خواهد بود. وی در بیان تاریخچه ای از اجرای طرح سهام عدالت، اضافه کرد: تعداد معینی از سهام بخشی از شرکت های دولتی به مردم واگذار شد اما به جهت اینکه مردم بتوانند در مدیریت این شرکت ها نقش داشته باشند، در هر استان، شرکت هایی واسطه ای به نام شرکت های سرمایه گذاری استانی تشکیل شد و مردم سهام دار آنها شدند و آن شرکت ها، سهام دار شرکت های سرمایه پذیر. در این ده سال که از اجرای طرح سهام عدالت می گذرد، شرکت های استانی مناصب مدیریتی شرکت های سرمایه پذیر را پر کردند.نیاز به واسطه مدیریتی سهام عدالت، محل سوال استشالباف با ابراز نگرانی از برخی ابهامات درباره نقش شرکت های استانی در مدیریت سهام عدالت افزود: در شرایط فعلی که آزادسازی سهام عدالت انجام شده است، ادامه فعالیت شرکت های استانی محل سوال است. هم اکنون ساختار بورس هم به اندازه کافی توسعه پیدا کرده و مردم می توانند سهام خودشان را مستقیماً بدون نیاز به واسطه مدیریت کنند. همینطور روش هایی وجود دارد که مردم می توانند در مدیریت شرکت هایی که دارند به اندازه سهمشان ایفای نقش کنند در نتیجه حضور شرکت های استانی باعث می شود که تنها یک حلقه واسطه ای شکل بگیرد که کارکرد سابق را ندارد و تبعا مقداری هزینه هم به دنبال دارد در نتیجه شأن و ضرورت این شرکت ها به اندازه قبل احساس نمی گردد. شالباف افزود: مکانیزم اینکه مردم چطور می توانند این شرکت ها را مدیریت کنند و این شرکت ها چگونه می توانند در مدیریت شرکت های سرمایه پذیر نقش داشته باشند، روشن نیست. این ابهاماتی است که درباره این شرکت ها وجود دارد.انتخاب مدیران شرکت های سرمایه گذاری، سبب نگرانی استوی با ابراز نگرانی از انتخابات شرکت های سرمایه گذاری استانی اظهار داشت: یکی از مهم ترین نگرانی ها این است که سهامداران شرکت های استانی ۴۰ میلیون از مردم هستند که باید در این شرکت ها نقش ایفا کنند. انتخاب کردن مدیران این شرکت ها باید توسط این ۴۰ میلیون صورت بگیرد. یک مکانیزم شفاف که ۴۰ میلیون نفر بتوانند در انتخاب مدیران شرکت نمایند وجود ندارد خصوصاً وقتی نیاز است افراد صاحب صلاحیت، این مدیریت را برعهده بگیرند. این نگرانی وجود دارد که هر ساله یا هر دو سال یکبار توجه عمومی صرف انتخاب مدیریت شرکت های استانی شود در حالیکه لزوم وجود این شرکت ها مشخص نمی باشد. وی در پاسخ به این سؤال که آیا در روش مستقیم هم معضل انتخابات مجمع وجود دارد یا خیر اظهار داشت: انتخاب مجمع در شرکت های بورسی که سهامی عام هستند، روش معینی است که سال ها اجرا شده است. در این شرکت ها چند سهامدار عمده وجود دارد که امکان مدیریت شرکت ها را دارند و در صورت اضافه شدن ۴۰ میلیون دیگر بعنوان سهامدار، این سهامداران یا می توانند تجمیع شوند یا به اندازه سهامشان ایفای نقش کنند و اگر سهامداران خرد در مدیریت شرکت نکنند، سهامداران عمده آنرا مدیریت می کنندشالباف افزود: اما شرکت استانی، شرکتی خواهد بود که همه سهامداران به یک اندازه، سهامدار خرد هستند وقتی شما میلیون ها نفر سهامدار خرد برای یک شرکت خاص دارید و هیچیک از سهامداران، سهامدار عمده نیست، برای انتخاب اعضا هیئت مدیره احتیاج به برگزاری چیزی شبیه به انتخابات محلی خواهد بود. صرف نظر از مبحث ایجاد یک دغدغه دوره ای برای عموم، به جهت انتخاب مدیران این شرکتها، نسبت به کارامدی چنین فرایندی تردید وجود دارد. نگرانی این است که چنین فرایندی به انتخاب مدیران شایسته از بین متخصصین منجر نشود.لزوم شفافیت و کنترل در انتخاب پروژه های شرکت های سرمایه گذاری استانیشالباف درباره نقش های دیگر این شرکت ها اظهار داشت: در مصاحبه هایی که درباره عملکرد آینده شرکت های استانی انتشار یافته به نظر می رسد این شرکت ها مقرر است به شناسایی پروژه های سود آور هم مشغول شوند و پس از شناسایی این پروژه ها بخشی از سرمایه مردم را درگیر این پروژه ها کنند. این نقشی هم که برای شرکت های سرمایه گذاری استانی در نظر گرفته شده، نیاز است که شفاف و کنترل شود. وی ادامه داد: اینکه به یک شرکت سرمایه گذاری استانی این اختیار داده شود که بر مبنای تشخیص خودش پروژه ای را انتخاب نماید و بر آن سرمایه گذاری کند این خطر وجود دارد که به صورت اشتباه شناسایی کند یا در سرمایه گذاری پروژه ها موفق عمل نکند خصوصاً چون تخصص این کار را ندارد. این خطر وجود دارد که به علت عدم تخصص شرکت های سرمایه گذاری استانی، در تشخیص پروژه ها اشتباه صورت گیرد.هر نقشی در اقتصاد، متناسب هر شرکتی نیستاین کارشناس اقتصادی افزود: معلوم نیست چرا باید چنین نقشی را برای شرکت های سرمایه گذاری استانی تعریف کرد هر نقشی که در اقتصاد به نظر می رسد را نباید در شرح وظیفه هر شرکتی نوشت. شرکت های استانی بهتر بود به صورت متمرکز در مدیریت همین شرکت هایی که سهامدارشان هستند ایفای نقش کنند و اگر خود شرکت های سرمایه گذاری استانی مایل هستند در پروژه های استانی شرکت نمایند وارد خرید سهام مثلاً صندوق پروژه ای شوند که همین الان در بازار سرمایه وجود دارند، چه نیاز است که صندوق پروژه های جدید تأسیس شود و وارد مدیریت صندوق مدیریت پروژه های جدید شوند؟ بلکه می توانند سهام صندوق های موجود را خریداری کنندوی تصریح کرد: تعریف نقش های اضافه برای یک شرکتی که کار اصلی آن مدیریت سهام است به نظر می آید از نظر اقتصادی وجه روشنی ندارد.
