اجاره: به اذعان منابع غربی، شواهد حاکی از آنست که یک سیستم مالی مخفی به ایران کمک کرد تا این کشور در مقابل تحریم های آمریکا مقاومت کند.
خبرگزاری مهر، گروه اقتصاد، امین محمودی: طی سالیان گذشته خیلی از رسانه ها و مسئولان اقتصادی وابسته به دولت دوازدهم تلاش کردند تا با فضاسازی زمینه پذیرش لوایح چهارگانه FATF در کشور تسهیل شود.
به طوری که آنها همیشه نپیوستن به FATF را یکی از دلیلهای مشکلات فعلی اقتصاد ایران معرفی کنند، اما این افراد هیچ تضمینی نمی دادند که به فرض پذیرش FATF دسترسی ایران به شبکه سوئیفت برقرار شود.
منتقدان معتقد بودند وقتی تضمینی در کار نیست، بهتر است اقدامی انجام ندهیم که راهکارهای فعلی دور زدن تحریم ها لو برود و خزانه داری آمریکا با تحریم های جدید عرصه را برای تجارت خارجی ایران و نقل و انتقال وجوه تنگ تر کند.
به نظر می رسد مقاومت ها در مقابل پیوستن بهFATF بدون برنامه صورت نگرفته و استدلال موافقین کاملاً برحق بوده است بطوریکه حالا خیلی از کشورهای اروپایی و مسئولین آمریکا اذعان می کنند که ایران با دور زدن تحریم ها بوسیله یک سیستم مالی مخفی توانسته به اهداف اقتصادی خود دست پیدا کند و اقتصاد مقاومتی جوابگوی نیازهای تجاری ایران بوده است.
در همین خصوص وال استریت ژورنال در گزارش مفصلی آورده است: گفته های سیاستمداران، مقامات اطلاعاتی و اسناد موثق کشورهای غربی نشان میدهد ایران یک نظام بانکی و مالی بسیار مخفی را برای مدیریت تجارت ده ها میلیارد دلاری خود با دیگر کشورها که به شدت توسط آمریکایی ها تحریم شده، به وجود آورده است.
این سیستم مالی و بانکی مخفی، تهران را قادر خواهد ساخت تا این کشور محاصره اقتصادی خودرا به آسانی تحمل کرده و از آن بعنوان اهرم فشاری در مذاکرات هسته ای استفاده نماید.
این سیستم مالی پیچیده شامل حساب هایی در بانکهای تجاری خارجی، شرکت های نیابتی ثبت شده در خارج از ایران، شرکت هایی که تجارت ممنوعه را مدیریت می کنند، و یک اتاق پایاپای معاملات در داخل ایران است که به این کشور کمک می نماید تا به آسانی در مقابل فشار دولت بایدن برای پیوستن مجدد به توافق هسته ای ۲۰۱۵ مقاومت کرده و برای خود زمان بخرد تا به پیشبرد برنامه هسته ای خود در حین مذاکراتش با ۱+۵ ادامه دهد.
مقامات سیاسی می گویند با آزادی دو زن جاسوس بریتانیایی همچون نازنین زاغری در ایام اخیر پیش بینی کرده اند توافق احتمالی ایران با ۱+۵ ظرف چند روز آینده نهایی شود و طرفین درحال نزدیک شدن به یک معامله تاریخی هستند.
در سالیان اخیر تحریم های آمریکا و کشورهای غربی، اقتصاد ایران را گرفتار مشکلات زیادی کرده، بطوریکه ارزش ریال (واحد پول ایران) به شدت کاسته شده است.
به گفته مقامات و برخی مفسرین اقتصادی در سراسر جهان؛ افزایش تجارت خارجی ایران و رسیدن میزان آن به پیش از وضع تحریم های غربیان و بعد از سه سال رکود، کاهش شدید فشار سیاسی داخلی و تقویت مواضع ایران در مذاکرات با آمریکا و دیگر کشورها به ایران کمک شایانی کرده است.
موفقیت ایران در دور زدن تحریم های مالی و تجاری که داده های بین المللی نیز گواه آنست توسط دیپلمات ها و مقامات اطلاعاتی غربی تأیید شده، این در شرایطی است که در وضعیت فعلی ایالات متحده آمریکا و اتحادیه اروپا با ایجاد تحریم ها و محدودیت به دنبال مجازات روس ها برای حمله این کشور به اوکراین هستند.
حمله روسیه به اوکراین موجب شد که ایالات متحده و اتحادیه اروپا بانکهای بزرگ روسیه را از تجارت دلار و یورو منع کرده و دارایی های بانک مرکزی روسیه در خارج از این کشور را بلوکه کنند.
در نتیجه، از زمان شروع حمله روسیه به اوکراین، روبل ۱۳ درصد از ارزش خودرا در مقابل دلار از دست داده است. در عین حال اما دولت بایدن خواهان همکاری روسیه در دور نهایی مذاکرات در وین با هدف احیای توافق برجام شده است.
بر اساس اسناد به دست آمده و گفته مقامات و مسئولین غربی، سیستم بانکداری مخفی ایران به این صورت عمل می کند:
بانک های ایرانی به شرکت هایی که به علت تحریم های ایالات متحده از صادرات یا واردات از ایران منع شده اند خدمات رسانی می کنند، سپس شرکت های وابسته به این شرکت های خارجی در ایران برای مدیریت کردن تجارت تحریم شده توسط آمریکا وارد عمل می شوند.
این شرکت ها، شرکت هایی را در خارج از مرزهای ایران تأسیس می کنند تا بعنوان نمایندگی برای بازرگانان ایرانی عمل کنند.
از طرف دیگر وکالت با خریداران خارجی نفت و سایر کالاهای ایرانی یا فروشندگان کالا برای واردات کالاهایشان به ایران با ارزهای همچون دلار و یورو یا سایر ارزهای خارجی، بوسیله حساب هایی که در بانکهای خارجی ایجاد می شود، انجام می شود.
به گفته تعدادی از مقامات، تعدادی از درآمدهای نفتی ایران توسط افراد یا به اصطلاح اروپاییان پیک های صورت می گیرد که پول صادرات ایران انباشته شده در حساب شرکتهای واسط یا وکالتی ایران در خارج از کشور را خارج کرده و بصورت قاچاق به ایران منتقل می کنند.
با این حال بگفته مقامات غربی خیلی از موجودی پول صادرات کالاهای ایرانی همچون نفت در حساب های بانکی خارجی باقی می ماند. بنا بر اعلام بانک مرکزی ایران، واردکنندگان و صادرکنندگان ایرانی باید ارزهای خودرا بین هم مبادله کنند که عمدتا این امر توسط سامانه نیما بانک مرکزی ایران صورت می گیرد.
انتظار می رود ایران در صورت انعقاد باردیگر قرارداد و توافق برجام به سرعت بخواهد نفت بیشتری را ساخته و به بازارهای جهانی عرضه نماید تا از این طریق به درآمد بیشتری برسد و در حقیقت از تحریم های بین المللی مقابل روس ها نهایت استفاده را ببرد.
با این حال مقامات غربی و حتی خود ایرانیها به کرات گفته اند که زیرساخت های مالی مخفی ایران ناکارآمد، پرهزینه و مستعد فساد است، اما حتی اگر توافق برجام به ایران اجازه دهد تا بطور رسمی به روابط تجاری و مالی با اقتصاد جهانی وصل شود، بعید به نظر می آید بانکها و شرکت های غربی به سرعت با ایران وارد تجارت شوند که این امر به علت ترس این شرکتها از گسترش پولشویی و تروریسم ایران و تحریم های آینده مالی ضد این کشور است.
مقامات غربی می گویند که سیستم مالی مخفی ایرانیها به حدی خوب و مؤثر عمل کرده که حالا دیگر مقامات ایرانی قصد دارند آنرا به بخشی دائمی از اقتصاد کشورشان تبدیل کنند، که این امر عمدتا نه فقط برای صیانت از ایران در مقابل تحریم های احتمالی آینده، بلکه برای انجام تجارت بدون نظارت کشورهای دیگر صورت می گیرد.
یکی از مقامات غربی درباره این سیستم مالی مخفی ایرانیها اظهار داشت: «این یک عملیات بی سابقه پول شویی دولتی است».
قانون ایالات متحده بانکهای خارجی را از استفاده از دلار آمریکا برای معاملاتی که واشنگتن آنها را تحریم کرده است منع می کند، همین طور ممنوعیت های مشابهی را برای شرکت هایی اعمال می کند که در بازارهای ایالات متحده تجارت می کنند.
علاوه بر این، قوانین محلی بانکها را ملزم به رعایت استانداردهای بین المللی ضد پولشویی می کند تا از هرگونه معاملاتی که ذینفعان واقعی آن خودرا پنهان می کنند، پرهیز کنند.
فراتر از این ممنوعیت های قانونی، بانکهای خارجی در صورت نقض تحریم های ایالات متحده، خطر جریمه شدن توسط این کشور یا قطع ارتباط با سیستم مالی غرب موسوم به سوئیفت را دارند.
نمایندگی ایران در سازمان ملل به درخواست ها برای اظهارنظر درباره سیستم مالی پاسخ نداد. مقامات ایرانی علناً کوشش های خودرا برای خنثی کردن کمپین فشار ایالات متحده بوسیله توسعه «اقتصاد مقاومتی» انجام داده اند.
وال استریت ژورنال تراکنش های مالی تعداد زیادی از شرکت های وابسته به ایران را در ۶۱ حساب در ۲۸ بانک خارجی در چین، هنگ کنگ، سنگاپور، ترکیه و امارات متحده عربی به ارزش چند صد میلیون دلار بررسی کرد.
مقامات اطلاعاتی غربی می گویند شواهدی از ده ها میلیارد دلار معاملات توسط ایرانیها وجود دارد و دولت ایران آشکارا به توانایی خود در تامین مالی تجارت خود بوسیله دور زدن تحریم ها می بالد.
غلامرضا مصباحی مقدم، یکی از چهره های سیاسی ارشد ایرانی نزدیک به رهبر ایران در مناظره زنده در شبکه های اجتماعی در ژانویه سال قبل اظهار داشت: مبادلات مخفیانه تجارت ایران (واردات و صادرات) بیش از ۸۰ میلیارد دلار در سال است. صندوق بین المللی پول تخمین می زند که حجم معاملات مخفیانه ایرانیها در سال ۲۰۲۲ به ۱۵۰ میلیارد دلار افزایش خواهد یافت و حتی فروش کالاهای تحریم شده این کشور در مدت کوتاهی به دوبرابر رسیده است.
مصباحی مقدم در مناظره شبکه های اجتماعی اظهار داشت: بیشتر صادرات ایران بنزین، فولاد و محصولات پتروشیمی است که همگی بوسیله این سیستم مخفی مالی صورت می گیرد.
صورت حساب های بانکی ایران و اسناد شرکت های بررسی شده نشان میدهد که چگونه تهران بطور مخفیانه درآمد حاصل از صادرات پتروشیمی، فلزات، قطعات خودرو و سایر کالاها را ثبت می کند، در صورتیکه تامین مالی واردات ماشین آلات صنعتی، خدمات نفتی و قطعات الکتریکی برای حفظ شرکتها و اقتصاد خود که بسیار برای این کشور حیاتی می باشد، توسط همین سیستم مالی مخفی صورت می گیرد.
این سیستم مالی مخفی درآمدها و واردات مورد نیاز ایران برای حفظ اقتصاد این کشور را به آسانی انجام می دهد. بگفته دیپلمات ها و مقامات اروپایی و غربی با دسترسی اقتصاد ایران به دلار، یورو و سایر ارزهای خارجی که تجارت جهانی به وسیله آنها انجام می شود، فشار بر پول ملی این کشور (ریال) کاسته می شود.
مقامات ایالات متحده می گویند که مفاد توافق بازسازی شده برجام تقریباً مشابه قرارداد سال ۲۰۱۵ خواهد بود، بااینکه ایرانیها در صورت شکست این مذاکرات و یا برهم خوردن آن بهر دلیلی می توانند ظرف مدت ۶ ماه سوخت هسته ای کافی برای ساختن یک بمب را جمع آوری کنند.
ایران در توافق جدید کوشش کرد امتیازات بیشتری را برای کاهش تحریم های آمریکا بیشتر از تحریم های لغو شده تحت این توافق در سال ۲۰۱۵ به دست آورد بطوریکه درصدد آن بود تا تحریم های در رابطه با توسعه برنامه موشک های بالستیک و تحریم های سپاه پاسداران انقلاب اسلامی را بردارد.
بر اساس داده های صندوق بین المللی پول، از سال ۲۰۱۰ تا ۲۰۱۵ تحریم های دولت اوباما سبب شد تجارت سالانه ایران با ۵۵ درصد کاهش به ۷۹.۷ میلیارد دلار رسید. بنابراین حسن روحانی، رییس جمهور اصلاح طلب ایران در سال ۲۰۱۵ با انگیزه برطرف ساختن مشکلات اقتصادی کشور توافق هسته ای به نام برنامه جامع اقدام مشترک با آمریکا و پنج قدرت جهانی دیگر را در سال ۲۰۱۵ امضا کرد.
طبق داده های فدرال رزرو و صندوق بین المللی پول، با برداشته شدن تحریم ها در آن سال فروش نفت ایران دو برابر شد و به بالای ۲ میلیون بشکه در روز رسید و اقتصاد ایران نیز ۱۳ درصد رشد کرد. برمبنای داده های صندوق بین المللی پول، تجارت ایران در سال ۲۰۱۷ باردیگر به ۱۱۷.۵ میلیارد دلار افزایش پیدا کرد.
در سال ۲۰۱۸، دونالد ترامپ، رییس جمهور وقت آمریکا از این توافق خارج شد بنابراین مخالفان توافق در دولت آمریکا استدلال کردند که این پیمان به اندازه کافی توانایی آینده ایران برای غنی سازی اورانیوم برای سلاح هسته ای را محدود نمی نماید.
ترامپ تحریم های لغو شده برمبنای توافق ۲۰۱۵ را باردیگر اعمال کرد و اظهار داشت که با تحریم های جدید موسوم به «فشار حداکثری» اقتصاد ایران را چنان تحت فشار قرار می دهد که تهران مجبور به توافق هسته ای بهتری با آمریکا شود که این توافق شامل محدود کردن برنامه توسعه موشکی ایران و جلوگیری از مداخلات منطقه ای ایران نیز می شود.
تا سال ۲۰۱۹ و بعد از لغو تحریم ها، صادرات نفت ایران به شدت کم شد بطوریکه داده های صندوق بین المللی پول – برمبنای داده های رسمی ایران – نشان میدهد که ذخایر ارز دولتی این کشور برای مبادلات تجاری و تقویت اقتصاد خود به شدت کم شده بود.
مقامات غربی می گویند برای حل این مشکل در مقطعی، بانکهای ایرانی آغاز به استفاده از شرکت های وابسته به نام شرکت های راهبر یا پیونیر برای مبادلات تجاری با مشتریان خود کردند.
این شرکت های راهبر، که تعدادی از آنها قبل از اعمال مجدد تحریم ها توسط دولت ترامپ راه اندازی شده اند دفاتر معاملات ارزی مشتریان خودرا در نزد خود نگه می دارند و از نمایندگان شرکت های ایرانی که صرافی های خارج از کشور را اداره می کنند جهت راه اندازی شرکت های نیابتی خارجی برای انجام تجارت برای مشتریان ایرانی خود بهره می برند.
به گفته دیپلمات های غربی این نمایندگان همین طور برای آن شرکت های نیابتی در بانکهای خارجی حساب باز می کنند تا تراکنش های خارجی خودرا انجام دهند.
به گفته مقامات غربی، خریداران خارجی نفت خام و همین طور سایر کالاهای صادراتی ایران، وجوه خودرا به این حساب ها واریز می کنند و شرکت های ایرانی از دلار و یوروی سپرده شده در این بانکها برای پرداخت هزینه واردات کالاهای مورد نیاز خود استفاده می نمایند.
منبع: rentx.ir
