بریکس، نظم جهانی تحت سلطه آمریکا را به چالش می کشد

اجاره: هدف اصلی تشکیل گروه بریکس، فراهم کردن بستری بود تا اعضای آن نظم جهانیِ تحت سلطه آمریکا و دولت های غربی را به چالش کشد.

به گزارش اجاره به نقل از مهر، سازمان «بریکس»، سازمانی که ابتدا در سال ۲۰۰۶ با تأسیس از طرف برزیل، روسیه، هند و چین به عنوان «بریک» نامگذاری شد اما پس از پیوستن آفریقای جنوبی در سال ۲۰۱۱ به این سازمان نام آن به «بریکس» تغییر پیدا کرد، حال تبدیل به یکی از مهره های مهم در اقتصاد جهانی شده است. آنطور که الکساندر پانکین، معاون وزیر خارجه روسیه اعلام نموده بریکس ۳۵ درصد از تولید ناخالص داخلی جهانی را تشکیل می دهد در صورتیکه کشورهای گروه هفت (متشکل از آمریکا، کانادا، فرانسه، آلمان، ایتالیا، ژاپن و بریتانیا) میزان ۳۰ درصد از تولید ناخالص داخلی جهانی را دارند.
ایران نیز از تابستان پارینه عضو این سازمان شد؛ به اعتقاد کارشناسان عضویت در بریکس یک گام مهم برای در هم تنیدن روابط اقتصادی ایران با قدرت های نوظهور عضو بریکس خصوصاً چین، هند و روسیه شمرده می شود. پذیرفتن عضویت ایران در پیمان بریکس به این معنا است که به رغم این که جمهوری اسلامی ایران در تحریم های ایالات متحده آمریکا قرار دارد اما برای تکمیل پازل چند جانبه گرایی در دنیا یک اقتصاد بطورکامل آماده و مستعد است، بدین سبب اعضای بریکس ترجیح دادند که ایران هم در این فعل که سبب کاهش اثرگذاری یک جانبه گرایی اقتصاد آمریکا خواهد شد به آنها بپیوندد.
حدود ۳۰ درصد وسعت سرزمین های جهان و حدود ۴۰ درصد جمعیت جهان متعلق به کشورهای عضو بریکس است. بدین سبب ورود ایران در این پیمان زمینه را برای افزایش تجارت، صادرات و واردات و جذب سرمایه گذاری خارجی آماده خواهدنمود. تضمین هماهنگی و تطبیق بوروکراسی داخلی با نهادهای بریکس در حوزه هایی مانند گمرک، تعرفه ها و مقررات سرمایه گذاری نیز به زمان و بررسی های کارشناسی پیچیده ای نیاز دارد. اما برنامه های مربوط به تکمیل کریدورها و بنادر راهبردی ایران مانند چابهار و کریدور شمال-جنوب که هم روسیه هم هند عضو آن هستند، می تواند به داخل برنامه های ژئوپلیتیکی و ژئواکونومیکی بریکس منتقل شود.
بریکس، نظم جهانیِ تحت سلطه آمریکا را به چالش می کشد
سعید اشتیاقی عضو هیأت مدیره اتاق مشترک تجاری ایران و چین در این ارتباط اظهار داشت: هدف اصلی تشکیل گروه بریکس، فراهم کردن بستری بود تا اعضای آن نظم جهانیِ تحت سلطه آمریکا و دولت های غربی را به چالش کشیده و برای یکجانبه گرایی سنتی که وجود داشت چالش ایجاد کنند.
وی اضافه کرد: ایران یک کشور تحریمی است بدین جهت هرگونه توافقی که بتواند فشار تحریم را از روی ایران بکاهد برای تجارت ما مفید خواهد بود؛ البته بریکس هرگونه توافقی هم نیست چون کشورهایی که عضو بریکس هستند همچون چین و هند با ما قرابت دارند و ۵۰ درصد جمعیت جهان را می سازند. بدین سبب ما باید به نحو احسن از این فرصت استفاده نمائیم.
اشتیاقی با اعلان اینکه قرار نیست ما تا ابد تحریم بمانیم، اظهار داشت: هدف ما از عضویت در بریکس این است که از ظرفیت کشورهای عضو استفاده نمائیم چون کشورهای عضو این گروه اقتصاد بزرگ و جمعیت بالایی دارند و اگر بتوانیم از این ظرفیت استفاده نمائیم مسلماً برای اقتصاد ما مفید خواهد بود برای اینکه بخش عمده ای از اقتصاد ایران متکی به نفت می باشد و معتقدم عضویت ما در بریکس می تواند مسیر تجارت ایران در عرصه اقلامی غیر از خام فروشی را هموار کند.
دستاوردهای بریکس
بزرگترین دستاوردهای بریکس در عرصه دارایی است که شامل توافق اعضای این سازمان بر ایجاد صندوقی ۱۰۰ میلیارد دلاری از ذخایر ارز خارجی برای آنکه در وضعیت های اضطراری بتوانند از آن استقراض کنند، می شود.
همچنین برپایه گزارشی که بلومبرگ منتشر نموده، یک دستاورد دیگر این سازمان تأسیس بانک موسوم به بانک توسعه جهانی به تاسی از بانک جهانی است؛ بانکی که از زمان تأسیس شدن در سال ۲۰۱۵ تا حالا نزدیک به ۳۳ میلیارد دلار وام را عمدتا به جهت پروژه های حمل و نقل، آب و زیرساخت های دیگر تصویب کرده است. در این جهت آفریقای جنوبی در سال ۲۰۲۰ یک میلیارد دلار بمنظور مقابله با همه گیری کووید -۱۹ استقراض کرد. این در حالیست که در مقام مقایسه بانک جهانی در سال مالی ۲۰۲۳، ۷۲.۸ میلیارد دلار را به کشورهای شریک متعهد شد.
بررسی وضعیت تجارت بین اعضای این سازمان نیز بیان کننده آنست که حجم تجارت بین پنج عضو اول اصلی بریکس از ۲۰۱۷ تا ۲۰۲۲ افزایشی ۵۶ درصدی داشته و به ۴۲۲ میلیارد دلار رسید. محصولات کشاورزی و منابع طبیعی برزیل و روسیه سبب شد آنها به متحدانی طبیعی برای تقاضای چین تبدیل شوند. هند و چین تا حدی به سبب رقابت ژئوپلیتی و اختلافات مرزی ارتباطات تجاری ضعیف تری با یکدیگر دارند.
ایران نیز سوم مرداد ماه پیشنهاد خود بر اساس «یکپارچه سازی سیستم های پرداخت» را به این سازمان ارائه کرد که اعضای بریکس نیز درحال بررسی این ایده هستند. آندری رودنکو، معاون وزیر امور خارجه روسیه اظهار کرده است که «ایجاد چنین زیرساخت تسویه و پرداخت، گام مهمی در تقویت حاکمیت مالی بریکس خواهد بود.»
معاون وزیر امور خارجه روسیه در توضیح پیشنهاد تهران گفته است که «گزینه های مختلف مربوط به یکپارچه سازی بازارهای مالی اعضای بریکس، ازجمله پرداخت ها به ارزهای ملی و سازوکارهای جدید تسویه حساب های مالی متقابل درحال بررسی است؛ ازجمله آنهایی که ایران برای ادغام مجوز سیستم های تسویه و پرداخت کشورهای عضو بریکس پیشنهاد کرده است. همانطور که روسیه و ایران با بانکداری الکترونیکی میر و شتاب و سیستم های پرداخت خودکار انجام دادند. ایجاد زیرساخت های تسویه و پرداخت مستقل و مقاوم در مقابل فشار تحریم ها، گام مهمی در تقویت حاکمیت مالی بریکس خواهد بود.»
بر این اساس با توجه به این که ایجاد پیمان ها و مجامع اقتصادی بمنظور کاهش اثرگذاری چند کشور به اصطلاح قدرتمند بر سرنوشت اقتصادی کشورهای دیگر است، انتظار می رود دولت چهاردهم نیز قدمهای اساسی در توسعه این بخش بردارد.

منبع: