اجاره: ایجاد بانک اطلاعاتی درآمد و هزینه ارزی یکی از فرصت هایی است که کاهش فروش نفت فراهم نموده تا هم ارز صادراتی و هم مصارف وارداتی مدیریت شود، اما قطعی سامانه نیما سایه سنگینی بر آن انداخته است.
به گزارش اجاره به نقل از مهر، تحریم های بین المللی و اعمال محدودیت بر سر راه فروش نفت ایران در بازارهای جهانی، بااینکه در دیدگاه اول، نگرانی هایی را در خصوص کاهش درآمدهای ارزی کشور و کمبود احتمالی ارز مورد نیاز برای مصارف وارداتی مورد نیاز کشور ایجاد کرد، اما به هر حال برخی طرح هایی که سال های سال با مقاومت برخی مقامات بانک مرکزی متوقف مانده بود، را به عرصه اجرایی کشاند.
سامانه نیما همچون طرح هایی بود که بااینکه سال ها در اتاق معاونت ارزی بانک مرکزی با مخالفت مواجه می شد، اما به سبب شرایط خاص تحریمی کشور و کاهش درآمدهای ارزی ناشی از فروش نفت برای دولت، از پستوهای این معاونت بیرون کشیده و افتتاح شد. این سامانه حالا محلی برای جمع آوری و آنالیز بخش عمده ای از درآمدهای ارزی حاصل از فروش کالاهای غیرنفتی است و بانک مرکزی به خوبی می تواند به لحظه گزارش دهد که کدام صادرکنندگان چه میزان از ارز حاصل از صادرات خودرا به کشور بازگردانده اند و کدامیک همچنان در مقابل بازگشت ارز حاصل از فروش کالاهای خود در بازارهای جهانی مقاومت کرده و رفع تعهد ارزی شان همچنان بلاتکلیف است.
این سامانه در واقع، سیاهه دخل و خرج ارزی کشور را به خوبی نمایان کرده است و بااینکه سال های سال کشور صادرات انجام داده بود، اما مشخص نبود که چه میزان ارز در اختیار دارد و مصارف ارزی چطور صورت می گیرد، و این احتمال وجود داشت که بعضی از این ارزها برای تأمین مالی قاچاق وارداتی نیز اختصاص یابد؛ اما حالا راه برای این چنین تخلفاتی بسته شده است.
در این میان، بانک مرکزی همه صادرکنندگان را مکلف کرده است تا ارز حاصل از صادرات غیرنفتی خودرا در بازه های زمانی مشخص به کشور بازگردانده و به روش هایی که تعیین شده است، رفع تعهد ارزی نمایند. البته این تنها وظیفه صادرکنندگان نیست، بلکه واردکنندگان نیز مکلف هستند که رفع تعهد نمایند و پس از این موضوع، اجازه دارند که وثایق خودرا تودیع نمایند. در این میان سامانه نیما با اتصالاتی که تحت سامانه جامع تجارت با دستگاه های مختلفی همچون گمرک جمهوری اسلامی ایران انجام داده است، توانسته نقش آفرین اصلی رفع تعهد ارزی صادرکنندگان و واردکنندگان باشد.
اوایل مردادماه بود که به سبب برخی اختلالات سامانه نیما، صادرکنندگان با مشکلات بسیاری در حوزه رفع تعهد ارزی خود در سامانه نیما و واگذاری ارز حاصل از صادرات خود به واردکنندگان روبه رو شده بودند، به نحوی که معاملات کوتاژهای صادراتی در سامانه نیما قفل شده بود و عملاً رفع تعهد ارزی برای خیلی از صادرکنندگان امکان پذیر نبود؛ اما در نهایت پس از گذشت حدود بیست روز، بانک مرکزی که مشکل اصلی در بروز این اشکال را گمرک می دانست، از رفع مشکلات میان بانک مرکزی و گمرک آگاهی داد.
حال صادرکنندگان از توقف باردیگر رفع تعهد ارزی در سامانه نیما خبر می دهند و می گویند که اشکالات، مجدداً بروز کرده است. صادرکنندگان در تماسهای مکرر با خبرنگار مهر، خبر از قطع سامانه نیما می دهند و می گویند که در معاملات کوتاژهای صادراتی خود و واگذاری ارز حاصل از صادرات به واردکنندگان گرفتار مشکل شده اند.
آنها به خبرنگار مهر می گویند که تماسهای مکرر آنها با بانک مرکزی، با این نتیجه روبه رو شده است که اشکال از گمرک است و هنوز نتوانسته اند جواب مشخصی از گمرک بابت این مساله داشته باشند.
یک مقام مسئول در نظام بانکی در گفتگو با خبرنگار مهر اظهار داشت: بانک مرکزی پیگیری لازم برای رفع اشکالات را با گمرک در حال انجام دارد و تلاش دارد تا بزودی این مشکل برطرف شود.
در این میان با عنایت به اینکه صادرکنندگان در ابتدا جهت استفاده از سامانه نیما و رفع تعهد ارزی خود مقاومت داشتند و اشکالاتی را بر روی روند کاری این سامانه مطرح می کردند؛ اما حال که استفاده از این مکانیزم در بین صادرکنندگان روان شده و کار رفع تعهد ارزی و واگذاری ارز حاصل از صادرات به واردکنندگان برای تأمین نیازهای وارداتی کشور برمبنای نظر دولت در حال انجام است؛ بهتر است دولت اجازه ندهد که بروز چنین اشکالاتی که این فرآیند نسبتاً روان را گرفتار مشکل کرده و پروسه رفع تعهد ارزی صادرات و استفاده از ارز صادراتی برای واردات کالاها را خدشه دار نماید.
منبع: اجاره
